Trong lĩnh vực xây dựng, cấu kiện đóng vai trò quan trọng trong các công trình như nhà xưởng công nghiệp hay công trình dân dụng. Hiểu rõ về cấu kiện và các loại cấu kiện, cũng như ứng dụng của chúng, giúp nhà thầu có khả năng tính toán và lựa chọn những cấu kiện phù hợp cho công trình. Điều này đảm bảo tính an toàn và độ bền của công trình. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng khám phá và tìm hiểu cấu kiện xây dựng là gì và những loại cấu kiện thông dụng trong ngành xây dựng.
Cấu kiện là gì?
Vậy cấu kiện là gì? Cấu kiện xây dựng là thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực xây dựng, dùng để chỉ các bộ phận cơ bản được phân chia từ kết cấu bê tông cốt thép hoặc kết cấu thép của công trình. Các cấu kiện liên quan đến nhiều hoạt động như đo lường, tính toán lực đỡ, nội lực và ngoại lực. Ngoài ra, cấu kiện còn liên quan đến tính toán các tác động ngoại vi, có thể làm thay đổi kết cấu của công trình xây dựng.
Tính toán cấu kiện là một phần quan trọng, và nhà thầu cũng như kiến trúc sư phải thực hiện tính toán chính xác để đảm bảo tính an toàn của kết cấu công trình, các liên kết chắc chắn và bền vững theo thời gian.
Các loại cấu kiện chính trong xây dựng (Cấu kiện xây dựng).
Các công trình thường được cấu tạo từ 4 loại cấu kiện chính, cũng là những cách phân loại cấu kiện như sau:
- Cấu kiện chịu uốn: Loại cấu kiện cơ bản và quan trọng nhất, được sử dụng rộng rãi trong xây dựng các dầm, cầu thang, và sàn.
- Cấu kiện chịu nén: Loại này thường xuất hiện trong các cột của khung nhà, thanh đà, và trong thân vòm. Nội lực N tác dụng theo trục dọc. Có 2 loại chính là chịu nén lệch tâm và chịu nén trung tâm.
- Cấu kiện chịu kéo: Thường gặp trong xây dựng, các cấu kiện này xuất hiện ở các thanh dàn chịu kéo, thanh căng của vòm chứa chất lỏng, thanh treo và bunke, ống dẫn áp, silo… Có 2 loại chính là chịu kéo trung tâm và lệch tâm.
- Cấu kiện chịu xoắn: Loại này thường kết hợp với cấu kiện chịu uốn. Các cột chịu lực ngang được đặt cách xa vị trí trục, dầm có liên kết một phía và các xà ngang của khung giữ các dầm theo phương vuông góc với liên kết cứng. Trong cấu kiện chịu xoắn, có những ứng suất kéo chính và ứng suất nén với góc nghiêng 45 độ so với trục.
Ứng dụng của cấu kiện trong xây dựng
Sau khi trả lời câu hỏi cấu kiện là gì, chúng tôi xin được cung cấp cho bạn thêm những thông tin khác về ứng dụng của cấu kiện dưới đây:
Ứng dụng cấu kiện trong mái công trình
Các cấu kiện chính trong khung mái nhà chịu trách nhiệm đỡ theo chiều dài của mái.
Cấu kiện phụ được đặt ở vị trí giữa theo hướng dốc của mái, nối với hệ thống hoành nhà.
Các cấu kiện phụ nhỏ hơn, gọi là mè, kết nối với dầm chính. Cấu trúc này được sắp xếp theo thứ tự là hoành – dầm chính – mè, nhằm cung cấp khả năng cứng cáp hơn cho mái công trình. Gạch màn là loại gạch đất nung được sử dụng phổ biến cho nhà kiểu gỗ. Ngói vảy rồng được dùng để tránh hiện tượng dột và hạn chế tác động nhiệt ở những vùng có đất sét nằm giữa.
Ứng dụng cấu kiện trong nhà gỗ truyền thống
Phần khung của một căn nhà gỗ truyền thống quan trọng nhất là cột, vì chúng chịu trách nhiệm chịu lực nén từ các dầm hoặc xà xuống sàn và giữ cho nhà luôn cứng cáp. Có một số loại cột phổ biến gồm:
- Cột cái: Đóng vai trò là cột chính của căn nhà, nằm ở hai đầu để tạo ra một khoảng trống giữa các cột.
- Cột con: Là các cột phụ được đặt ở các đầu của nhịp. Số lượng cột con tăng lên nếu mái nhà càng dốc và có độ nghiêng lớn.
- Cột mái hiên: Trong một số công trình cổ truyền thống, có sử dụng cột mái hiên. Các cột hiên được đặt bên cạnh hiên nhà, phía trước và phía sau, để làm trụ.
Phần xà hoặc cấu kiện có vai trò kết nối các cột với nhau. Có nhiều loại cấu kiện được sử dụng, bao gồm:
- Xà đại (xà hạ): Liên kết tất cả các cột với nhau ở đỉnh.
- Xà trên cột con: Kết nối các cột phụ ở khung phần trên.
- Xà dọc: Được đặt song song theo chiều dài của ngôi nhà và kết nối với đỉnh của cột chính.
- Xà dưới cột con: Kết nối phần dưới của cột phụ.
- Xà hiên: Liên kết toàn bộ khung lại thành một thể.
- Xà đồng: Là phần xà trên nóc mái của căn nhà.
Ứng dụng cấu kiện thép trong nhà thép tiền chế
Trong công trình nhà thép tiền chế, các cấu kiện thép như cột, dầm, kèo, xà gồ,… thường được sử dụng. Lý do chúng được lựa chọn là vì có khả năng chịu lực và vượt qua các nhịp lớn, đáp ứng yêu cầu của từng công trình nhà xưởng.
- Trong nhà thép tiền chế, cột và kèo thường được thiết kế dưới dạng chữ H, dạng dàn, hoặc cột tròn. Đối với dầm, thường sử dụng dầm chữ I, H, hộp,…
- Xà gồ thép được sử dụng thường có dạng chữ C, Z,… Ngoài ra, khoảng cách giữa các xà gồ phải đảm bảo từ 1m – 1,5m và phải được liên kết với khung chính để đỡ hệ mái tôn ở phía trên.
- Các cấu kiện thép phụ như giằng trong công trình nhà kết cấu thép đóng vai trò tăng khả năng liên kết và đảm bảo ổn định trong quá trình lắp đặt cấu trúc thép.
CÔNG TY CỔ PHẦN KẾT CẤU THÉP ATAD
Trụ Sở Chính:
Địa chỉ: 99 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Bến Thành, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Email: sales@atad.vn
Điện thoại: (+84) 28 3926 0666
